جراحی چاقی به روش لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی نوعی تکنیک برای درون‌ بینی شکم (حفره صفاق) و لگن است. لاپاراسکوپی یکی از روش‌های جراحی است که در طی آن پزشک می‌تواند از طریق یک برش کوچک در زیر ناف‌، تلسکوپ مخصوص را وارد شکم کرده و اعضای لگنی را مشاهده نماید. در این روش بدون باز کردن شکم، حفره داخل شکم و لگن کاملا روشن و نمایان می‌شود و به کمک یک تلسکوپ که همه چیز را بزرگنمایی می‌کند، جراح دید بهتری خواهد داشت و از این طریق می‌تواند بیماری‌های مختلفی را تشخیص دهد و آنها را درمان کند.لاپاراسکوپی می‌تواند علل درد قاعدگی مثل آندومتریوز و یا چسبندگی‌های لگنی و یا فیبروم‌ها و یا کیست تخمدان و حتی حاملگی خارج رحمی را تشخیص داده و در بعضی موارد درمان کند.

لاپاروسکوپی به دو منظور انجام میشود:

• لاپاروسکوپی تشخیصی : که هدف مشاهده عضوی است که درگیر است و مشکلی دارد.
• لاپاروسکوپی درمانی: که هم مشکلات داخل شکم مشاهده می شود و هم جراحی که لازم باشد انجام می گیرد.

امروزه تمام اعمال جراحی چاقی به روش لاپاراسکوپی قابل انجام است. درمان جراحی چاقی به دنبال در دسترس قرار گرفتن اعمال جراحی لاپاراسکوپیک متحول شده و به درمان اصلی و پایه چاقی morbid در جهان بدل شده است. جراحی لاپاروسکوپی چاقی مخصوص افرادی است که چاقی مفرط دارند که شامل استفاده از تلسکوپ مخصوص (لاپاروسکوپ)برای مشاهده معده است.

روش انجام لاپاراسکوپی برای درمان چاقی :

جراحان در روش لاپاروسکوپی از برش های کوچک (۳ تا ۳٫۵ سانتی متری)استفاده می کنند تا بوسیله چند کانول(ابزار لوله مانند باریک)وارد شکم شوند. سپس لاپاروسکوپ را که به دوربین تصویری کوچکی متصل است وارد کانول کوچک میکنند. تصویری بر روی تلویزیون ظاهر می شود که به جراح امکان می دهد نمای بزرگ معده و اعضاء داخلی دیگر را مشاهد کند. برای استفاده از ابزار مخصوص و انجام عمل پنج تا شش برش کوچک ایجاد می کنند و چند کانول کار می گذارند. تمام عمل داخل شکم و پس از منبسط کردن شکم با گاز دی اکسید کربن (Co2) انجام می شود. گاز را در پایان عمل از شکم خارج میکنند.

مزیت های جراحی لاپاراسکوپی چاقی :

• درد کم پس از جراحی
• بستری کوتاه مدت تر
• بازگشت سریعتر به کار
• زیبایی بیشتر
• کوچک بودن اسکار عمل (جای زخم)

لاپاراسکوپیک گاستریک بندینگ یا کار گذاری حلقه معده :

اخیراً سازمان غذا وداروی امریکا (FDA) توصیه کرده است که جراحی باندینگ معده در افراد چاق با BMI بالای ۳۰ که با رژیم و ورزش موفق به کاهش وزن مؤثر نشده اند و در بیماران دیابتیک با BMI بالای ۳۵ انجام شود.

این حلقه یک حلقه سیلیکونی ساده است که بالونی باد کردنی در داخل آن قرار دارد.بالون به وسیله یک لوله سیلیکونی دراز،باریک و ضد تاب خوردگی به پورتی برای تزریق وصل می شود.حلقه را مانند ساعت مچی دور قسمت فوقانی معده،حدود ۱۵میلی متر زیر پیوستگاه معده و مری می بندند.این حلقه،معده را به یک کیسه کوچک در قسمت فوقانی ۱۵ میلی متر و بقیه قسمت تحتانی معده تقسیم می کند.پورت تزریق را زیر پوست کار می گذارند که به یک سوزن تزریق راه دارد.هنگام تزریق مایع به درون پورت ورودی،بالون باد می شود و دهانه خروجی کیسه فوقانی(که کیسه از طریق آن تخلیه می شود)باریک می گردد.در نتیجه این حلقه میزان غذایی را که می خورید محدود و کنترل میکند وجریان تخلیه آن از کیسه راکند خواهد کرد.دهانه را با تزریق یا بیرون کشیدن مایع می توان تنظیم کرد.این تنظیمات را میتوان هنگام ویزیت های ساده سر پایی انجام داد که از طریق سرعت کاهش وزن،میزان غذای قابل تحمل،رژیم ورزشی و غیره هدایت می شود.بنابراین حلقه را می توان در هر زمان متناسب با نیازهای هر بیمار تنظیم کرد.تنها با میزان کمی غذا احساس سیری و ارضاء ایجاد می شود.مصرف کم غذا موجب کاهش وزن چمشگیری می شود. این جراحی به روش لاپاروسکوپی انجام می شود.(که به جراحی سوراخ کلید نیز معروف است) در این روش به برش بزرگ نیازی نیست و برای دسترسی به ناحیه معده از چهار تا شش برش بسیار کوچک (۰٫۵ تا یک سانتی متری) استفاده می کنند و سپس آنها را با بخیه هایی که خود به خود آب می شوند، می بندند.زمان بهبودی سریع است و تنها به مدت یک شب به بستری نیاز است.بسیاری از افراد می توانند فعالیت های عادی خود را یک هفته پس از جراحی شان آغاز کنند.این عمل جراحی در بیهوشی کامل انجام می شود و ممکن است به مدت ۳۰ دقیقه تا بیش از یک ساعت طول بکشد.از آنجایی که در این روش به برش،میخ دوزی یا تغییر مسیر نیازی نیست،این عمل جراحی را کم صدمه ترین تمام جراحی های کاهش وزن می دانند. این روش در بین روش‌های جراحی چاقی خطرات کم خطرتر و ایمن بوده واحتمال عوارض اختلال در جذب مواد معدنی- ویتامین‌ها و عناصر اصلی غذایی می‌باشد در نتیجه مشکلاتی نظیر اسهال ، ریزش مو ، خشکی و پوسته ریزی تنه و صورت ، کدر شدن پوست ، دل درد و دل پیچه کمتر ایجاد خواهد شد اما کاهش وزن در آن کندتر و کمتر است.

حلقه معده نوع دیگری از گاسترو پلاستی است که در آن معده نه باز و نه میخ دوزی می شود. این حلقه معده ای به شکل ساعت شنی ایجاد می کند که دارای یک کیسه کوچک در قسمت فوقانی و یک راه خروجی باریک است. این کیسه جدید کوچک در قسمت فوقانی معده است میزان غذایی را که معده می تواند در خود جای دهد و در یک زمان قابل مصرف است کاهش می دهد. بنابراین فرد پس از یک وعده غذایی کوچک احساس سیری می کند.راه خروجی باریک زمانی را که برای تخیله معده طول می کشد افزایش می دهد.در نتیجه فرد به مدت طولانی تری سیر می ماند و هیچ تمایلی به خوردن ندارد.کاهش متعاقب مصرف غذا موجب کاهش وزن می گردد.

مزایای جراحی باندینگ معده :

• انجام این عمل جراحی نسبت به سایر اعمال جراحی چاقی آسان تر و زمان عمل کوتاه تر است.
• حلقه را می توان به روش لاپاراسکوپی و بدون ایجاد برش بزرگ کار گذاشت.
• هیچ تغییری در سیستم گوارش و مسیر آن ایجاد نمی شود و قابل تنظیم است.
• کاملاً بر گشت پذیر است.این حلقه را می توان ،برای مثال در دوره بارداری یا بیماری طولانی مدت،تخلیه کرد که به معده تان امکان می دهد به وضعیت قبلی باز گردد یا می توان آن رابه راحتی با همان چند سوراخ  خارج کرد.
• تنها روش استاندارد جراحی چاقی در نوجوانان (سن بالای ۱۲ سال ) است.
• اکثر افراد در تمام سنین و تمام وضعیت های جسمی آنرا به خوبی تحمل می کنند.
• این عمل جراحی ممکن است به ویژه مناسب افرادی باشد که ۲۶ تا ۹۰ کیلو گرم اضافه وزن دارند.
• بستری کوتاه مدت (حدود۲۴ ساعت)
• کمترین درصد عوارض کوتاه مدت پس از عمل.
• هیچ نوع کاهش جذب وجود ندارد.فرد می تواند ویتامین ها و مواد معدنی را کاملاً جذب کند.

عوارض باندینگ معده :

• جابجایی باند:

درصورتی که بعد از احساس پری و سیری به خوردن ادامه دهید و دچار استفراغ های مکرر شوید، احتمال بروز این عارضه وجود دارد. در صورت جابجا شدن باند، دچار درد شکم، درد پشتو استفراغ بدنبال خوردن غذا میشوید و باید سریعاً به جراحتان مراجعه کنید.

• آسیب به جدار معده:

در اثر عفونت و یا خوردن بیش از حد اتفاق می افتد وبه صورت تورم ودرد وقرمزی در محل پورت زیر پوست ظاهر میشود.

• عفونت باند:

در هر حال باند یک جسم خارجی است و هر زمان ممکن است دچار عفونت شود و علایم ان شامل تورم ودرد وقرمزی در محل پورت زیر پوست است.تنظیمات مکرر باند احتمال بوز این عارضه را افزایش می دهد.

• در صورت بروز هر یک از عوارض فوق بایستی باند خارج شود. زمان بروز این عوارض پس از جراحی قابل پیش بینی نیست. عوارض دیگری مانند بزرگ شدن حجم قسمت فوقانی معده(قسمت بالای باند) وریفلاکس با تغییر حجم باند ونحوه ی خوردن قابل اصلاح هستند.

لاپاراسکوپیک اسلیو گاسترکتومی :

این عمل جایگزین عمل باندینگ درافرادی است که BMI بین ۳۵ تا ۴۰ دارند وخصوصاً درکسانی است که مشکل اصلی آنها احساس گرسنگی مکرر می باشد. همچنین در افرادی که BMI خیلی بالایی دارند (بین ۵۰ تا ۶۰) جهت کاهش وزن شدید در فاز اول عمل دئودنال سوئیچ، انجام می شود. پس از آن که کاهش وزن قابل توجهی دراین بیماران ایجاد شد و BMI آنها به زیر ۵۰ رسید مرحله دوم که دئودنال سوئیچ است انجام می پذیرد.
افرادی که بیماری های زمینه ای نظیر آنمی، کرون و آسم شدید دارند و یا بیمارانی که از داروهای ضد التهابی غیر استیروئیدی استفاده می کنند بدلیل آنکه به اولسر ما رژینال (زخم حاشیه آنا ستوموز) مستعد هستند، بجای آنکه تحت عمل بای پس معده قرارگیرند ، بهتر است گاسترکتومی اسلیو شوند.

این روش جراحی چاقی معمولا به صورت لاپاراسکوپی یا کم تهاجمی (Minimally Invasive Surgery) یا MIS انجام شده وجزو اعمال محدود کننده غذا (restrictive) طبقه بندی می شود. در این عمل حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد معده در طول انحنای بزرگ تا نزدیک محل اتصالش به مری توسط استاپلر(stapler) جدا شده و از بدن خارج می شود و باقی مانده معده بصورت لوله یا tube باقی می ماند و بنابراین ظرفیت پذیرش غذا نیز بصورت چشمگیری کاهش می یابد.

مزایای اسلیو گاسترکتومی :

1. کاهش قابل توجه حجم معده
2. کاهش اشتها
3. عدم وجود سندرم دامپینگ به علت وجود دریچه پیلور (دریچه خروجی معده به دوازده یا دئودنوم )
4. کاهش شانس کم خونی کمبود ویتامین وپروتئین (عدم بای پس روده)
5. کاهش ریسک عوارض عمل در بیماران با BMI>50
6. قابل انجام به روش لاپاراسکوپی
7. درمان و یا بهبود فشار خون ، دیابت ، کبد چرب و .....
8. عدم تغییر فیزیولوژی دستگاه گوارش
9. نرمال بودن عملکرد معده پس از عمل
10. کوتاه بودن مدت اقامت بیماران در بیمارستان
11. امکان انجام آندوسکوپی معده و روده بعد از عمل
12. میزان کاهش وزن طی ۳ سال پس از عمل بین ۶۰ تا ۸۰ % از اضافه وزن بدن می باشد.
13. در صورت عدم پاسخ مناسب به درمان، براحتی قابل تغییر به روشهای دیگر نظیر بای پس و دئودنال سوئیچ است.

معایب اسلیو گاسترکتومی :

1. احتمال کاهش وزن ناکافی.
2. احتمال نیاز به عمل دوم در افراد با BMI>55.
3. میزان کاهش وزن کمتر از روش بای پس معده است.
4. شیرینی خور شدن بیماران منجر به کندی سیر کاهش وزن می شود.
5. قابلیت گشاد شدن و افزایش حجم قسمت باقیمانده پس از ۵ سال.
6. مشکلات ناشی از استاپلینگ نظیر نشت باید مورد تأمل قرار گیرد.
7. برگشت ناپذیر بودن روش - ۸۵% معده دراین عمل رزکت می شود واز شکم خارج می گردد لذا عمل غیر قابل برگشت است.

 

اقدامات لازم قبل از لاپاراسکوپی :

• یک سنجش پزشکی کامل توسط پزشکتان برای تعیین اینکه آیا برای جراحی لاپاروسکوپی چاقی مورد مناسبی هستید یا خیر.
• پس از بررسی جراح از خطرات بالقوه و مزیت های عمل به یک رضایت کتبی برای جراحی نیاز خواهد بود.
• پرهیز از خوردن و آشامیدن و حتی استعمال دخانیات از نیمه شب قبل از عمل جراحی (حداقل هشت ساعت قبل از عمل)
• عدم استفاده از طلا، زیورآلات، لوازم آرایشی و لاک ناخن
• روز پیش از جراحی رژیم مایعات خالص را شروع خواهیدکرد.
• استفاده از داروهای شیاف ملین، عصر و شب قبل از عمل جراحی به منظور پاک سازی روده ها 
• استحمام، شب قبل از عمل

برای مشاهده نمونه کارهای دکتر سلطانی به لینک زیر مراجعه نمائید.

نمونه کارهای دکتر سلطانی